Als ondernemingsraad vind je pas écht de oplossing voor een probleem als je vaak de waarom-vraag stelt. Een beetje zoals kinderen soms eindeloos vragen blijven stellen.
kinderen vragen waarom
“Mama, waarom is dit zo?”
“Dat is omdat …”
“Waarom is dát dan zo?”
“Dat is omdat …”
“Ja maar, waarom is dát dan weer zo?”
… Zucht!
Iedereen met jonge kinderen herkent wel de dreinende cadans waarmee kleuters je soms zover krijgen dat je ze achter het spreekwoordelijke behang wilt plakken. Meestal komen ze met die vragen op een moment dat je eigenlijk met je aandacht bij andere zaken bent. Dan is een tot twee keer een waarom-vraag iets wat je gedachteloos kunt beantwoorden. Het wordt pas lastig als je voor de derde en vierde keer met de vraag naar het waarom geconfronteerd wordt. Laat staan de vijfde, zesde en zevende keer. Dan moet je er echt over gaan nadenken en zoeken naar een verklaring. En daar moet je even voor gaan zitten.
Lastig hè? En toch is 7x WAAROM een trucje dat ondernemingsraden kunnen leren van kinderen.
de OR stelt de waarom-vraag niet
Te vaak kom ik tegen dat ondernemingsraden van de Bestuurder een advies- of instemmingsaanvraag krijgen en meteen de mouwen opstropen om het voorstel te beoordelen: Wat zijn de beweegredenen? Wat is het plan? Oude situatie en nieuwe situatie? Wat zijn de personele consequenties? Wat zijn de maatregelen om een en ander op te vangen? Hoe wordt er over het plan gecommuniceerd?
De OR vergeet vaak de vraag naar het waarom. “Maar we hebben toch gekeken naar de beweegredenen?” is dan een veel gehoord argument.
Ja. Het is alleen de vraag of de beweegredenen ook de echte angel van het probleem benoemen. En of je daarmee dus het echte probleem aanpakt.
oplossing van een aanleiding of van het werkelijke probleem?
Zo sprak ik afgelopen week een ondernemingsraad die zijn tanden had gezet in een traject voor functie-herbeschrijving. Dit soort trajecten komen als het goed is op kleine schaal regelmatig voor in het kader van regulier onderhoud.
Net zoals je thuis regelmatig je kledingkast nakijkt of er iets gemaakt of vervangen moet worden om bij de tijd te blijven, kunnen organisaties (en functiebeschrijvingen) niet stilstaan. Kleine aanpassingen zijn nodig zodat functiebeschrijvingen niet veranderen in museumstukken.
Als ondernemingsraad beschouw je dit soort trajecten van een afstandje: zolang het systeem hetzelfde blijft en er geen al te grote veranderingen optreden, zorg je alleen voor een correcte toepassing van de procedure.
Waakzaamheid is geboden als het om meerdere functies op een afdeling gaat. En helemaal als er bij meerdere functies sprake is van het herverdelen van taken en bevoegdheden. Is er dan sprake van een adviesplichtig traject?
En dan komt 7x WAAROM van pas:
1. Waarom is het überhaupt een probleem?
2. Waarom deze oplossing (en niet een andere)?
3. Waarom deze afdelingen (en niet op andere afdelingen)?
4. Waarom ingrijpen op deze functieniveaus (en niet op andere lagen)?
5. Waarom nu (en niet later)?
6. Waarom met deze trekkers (en niet met andere actie-verantwoordelijken)?
7. En waarom wil jíj dit juist nu en juist op deze wijze: wat zijn de achterliggende belangen?
Stuk voor stuk zoekrichtingen naar een valide angel. Vragen die stuk voor stuk ook een andere angel kunnen aanwijzen die mogelijk vraagt om een passende, andere oplossing.
wat is de aanleiding en wat is de angel?
Zoek naar de vraag achter de aanleiding. Net als jonge kinderen, vanuit pure verwondering, een paar keer de vraag stellen waarom dit een probleem is. En wat is dan de oorzaak van dat probleem? En wat zit daar weer achter? Waarom dan?
Oké, misschien niet 7 keer, maar laat je niet afschepen met een oplossing van een aanleiding. Want dan weet je zeker dat je het eigenlijke probleem niet oplost.
Pas als de oplossing in lijn ligt met de angel, verandert er echt iets. Anders blijft het bij symptoombestrijding.
Heb jij als OR hulp nodig bij het toepassen van 7x WAAROM? Maak een afspraak met een van de CT²-teamleden. We komen graag langs.
Maak een afspraak via het contactformulier of bel direct met assistent Elma Harmans op 040-2813128 voor het maken van een afspraak.
maak nu een afspraak
