Vertrouwen is een belangrijke voorwaarde voor een goede relatie met een ander. Maar wat zijn de vier belangrijkste elementen waarop vertrouwen rust?
Effectief Leiderschap van Stephen Covey
Bij velen zijn de Zeven Eigenschappen van Effectief Leiderschap van Stephen Covey bekend; van zijn boek zijn wereldwijd meer dan 15 miljoen exemplaren verkocht in 38 talen.
De kern van zijn theorie is dat zeer effectieve mensen zeven gewoonten inzetten om succesvol te zijn:
- wees proactief
- begin met het einde in gedachten
- belangrijke dingen eerst
- denk in termen van win/win
- probeer eerst te begrijpen en dan pas begrepen te worden
- werk synergetisch
- ‘houd de zaag scherp’
Als je even op Google zoekt, vind je vele websites die meer uitleg geven. Of bezoek gewoon de website van (wijlen) Stephen Covey zelf.
een ander model
Op basis van de ‘Zeven Eigenschappen van Effectief Leiderschap’ en ‘De Snelheid van Vertrouwen’ van Stephen Covey heb ik samen met een collega enige tijd geleden een nieuw model uitgewerkt om inzicht te geven in ‘vertrouwen’.
relatie aangaan en vertrouwen winnen
Het model van Covey gaat vooral over hoe je communiceert over vertrouwen en geloofwaardig zijn, een essentieel onderdeel in zijn model.
In het model van Covey bestaat vertrouwen uit twee zaken: karakter en competentie. “Karakter omvat uw integriteit, uw motieven en uw bedoelingen met mensen. Competentie omvat uw capaciteiten, uw vaardigheden, uw resultaten en uw staat van dienst. En beide zijn essentieel.” Oftewel: karakter gaat over integriteit en intenties, competentie over capaciteiten en resultaten.
Integriteit bewijst zich in de kleine dingen. “Wie slordig is met kleine zaken, kan niet worden vertrouwd in belangrijke zaken” (Albert Einstein).
Intenties zijn essentieel bij het bouwen aan een vertrouwensrelatie. “Als wij denken dat mensen werkelijk in ons belang handelen, zijn wij geneigd hen te vertrouwen. Als wij denken dat ze niet in ons belang handelen, vertrouwen we hen niet. Zo eenvoudig is het.”*
Capaciteiten kun je afkorten met ‘TASKS’, waarbij de letters staan voor Talenten (natuurlijke gaven), Attitudes (onze paradigma’s), Skills (vakbekwaamheden), Kennis (inzichten) en Stijl (unieke aanpak en persoonlijkheid).
Resultaten zijn belangrijk voor onze geloofwaardigheid. Resultaten geven aan of je succesvol was met eerdere prestaties, wat op zichzelf dan weer vertrouwen wekt.
de Tafel van Vertrouwen
Om dit inzichtelijk te maken, hebben we een tafel met vier poten gebruikt als model.
Elke tafelpoot staat voor een van de vier bovengenoemde waarden. De twee meest zichtbare tafelpoten zijn ‘resultaat’ en ‘capaciteit’. De twee wat minder goed zichtbare tafelpoten staan voor ‘integriteit’ en ‘intentie’.
Als een van de poten ontbreekt, is de tafel wankel en verdwijnt het vertrouwen. Heel simpel: je hebt alle vier de tafelpoten even hard nodig om vertrouwen te hebben in elkaar en de ander.
digitaal werken en vertrouwen
In deze tijden van veelvuldig (verplicht) digitaal communiceren, is het maar de vraag of alle vier de waarden het vertrouwen wel kúnnen ondersteunen. Resultaat zou nog eenvoudig rationeel kunnen worden onderbouwd met cijfers of bereikte (concreet omschreven) doelen. Het overbrengen van de waarde Capaciteit is al wat lastiger.
Maar iemand overtuigen van je Integriteit en Intentie is schriftelijk al heel erg moeilijk. Want wat jij schrijft, zal een ander al snel anders lezen. En in een visuele digitale ontmoeting (beeldbellen via Zoom, Teams, Webex of andere programma’s) is het bijna onmogelijk.
Vooral voor de waarden Integriteit en Intentie is een fysieke ontmoeting in een kamer of zaal eigenlijk noodzakelijk. Daarmee maakt dit model eigenlijk heel helder waarom ‘vertrouwen’ een lastig iets is in digitaal werken.
Alleen al het bewust zijn en bespreekbaar maken van de mogelijke hindernissen om in digitale bijeenkomsten vertrouwen in elkaar te krijgen en te behouden; dat helpt om misverstanden te voorkomen. Of om te besluiten dat je elkaar toch maar snel (weer) fysiek moet ontmoeten.
een model is een wijze van kijken
Zoals elk model is ook dit model slechts een van de vele manieren om de werkelijkheid weer te geven, en dus zeker niet de enige manier om te kijken naar de wereld. Een model, zoals deze Tafel van Vertrouwen, maakt het gewoon makkelijk om samen een gesprek te hebben over dezelfde uitgangspunten.
waarom?
Dit model met de weergave van een tafel is een mooi voorbeeld van hoe we voor elke groep weer iets maken wat relateert aan de uitgangspunten en kennis van de groepsleden. De groep waarvoor we dit maakten, werkte al intensief met de Zeven Eigenschappen van Covey, maar er waren wat issues op te lossen in de samenwerking binnen het team.
Dit model heeft hen toen inzicht gegeven om beter samen te werken, binnen het model van Covey waar ze al ervaring mee hadden. Wellicht dat bij jou in de organisatie de namen van de vier poten ietwat anders zouden zijn, maar de intentie achter de woorden blijft eender.
test het zelf
Je kunt dit model meteen al zelf gebruiken en toepassen. In je volgende gesprek, digitaal of fysiek, ga de 4 tafelpoten eens na; onderzoek in hoeverre je gesprekspartner hieraan voldoet, maar onderzoek ook in hoeverre jij de 4 waarden optimaal laat merken in het gesprek. ‘k Ben benieuwd of het helpt in je samenwerking.
Meer weten over training, coaching of begeleiding van groepen zodat er beter kan worden samengewerkt? Mail ons en we komen graag een keer vrijblijvend praten.
*uit “De snelheid van vertrouwen”
