De OR-training is al jaren geen training meer. Tenminste, niet op dezelfde manier waarop je training krijgt of getraind wordt op allerlei andere terreinen. Je wordt niet (meer) getraind hoe een ‘goede OR’ te zijn. Wat we nu nog OR-training noemen is eigenlijk veel meer ontdekken wat je wilt bereiken.
– click here for the English version of this text –
Nog vaak krijgen we de vraag om een ‘training in OR-werk’. Maar zo’n omschrijving zou (kunnen) betekenen dat er (maar) ‘één standaard’ manier is waarop alle ondernemingsraden in Nederland zouden moeten werken. Of in ieder geval dat er een ‘beste’ of ‘goede’ manier van werken voor een ondernemingsraad is. Maar helaas. Die bestaat niet.
de ‘beste’ OR bestaat niet
Natuurlijk hebben OR-leden kennis en kunde nodig om het OR-werk te kunnen doen. Bijvoorbeeld kennis van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). Of kunde in communicatievaardigheden. Maar als je die kennis en kunde aangereikt hebt gekregen, dan ben je nog steeds geen ‘goede OR’. Al was het maar dat de ‘goede OR’ gewoonweg niet bestaat. Je hebt meer nodig; je hebt elkaar nodig. En dát mag je leren.
leren een OR te zijn
De meeste vaardigheden die je nodig hebt als individueel OR-lid heb je al geleerd. Denk aan vergaderen, stemmen, documenten lezen en communiceren. Lang geleden werd juist daar aandacht aan besteed in OR-trainingen. Niet meer nodig, want je kunt al heel veel.
Maar nu komt het er op aan om samen te werken en besluiten te nemen als ondernemingsraad. En dat zul je moeten leren. Want een OR is niet zomaar een team. Het lijkt in niets op alle andere teams waar je ooit in (samen)gewerkt hebt. Al was het maar dat niemand de baas is en je samen, als groep, alle beslissingen neemt.
de OR als onafhankelijk toezichthouder
De ondernemingsraad van jouw organisatie (van elke organisatie in Nederland) is een onafhankelijk toezichthoudend orgaan. Bijna op dezelfde manier als de Raad van Commissarissen toezicht houdt op de uitvoering en beslissingen van de directie.
Als ondernemingsraad moet je in staat zijn om onafhankelijk je adviezen of instemming te geven op de besluiten van de directie. En bij het formuleren van je reactie, geef je antwoord op de vraag of jij vindt dat het ‘goed is voor de onderneming als geheel’. Dus of het voorgestelde besluit van de directie een goed besluit zal zijn voor de organisatie én de medewerkers.
Dus moet je als OR zelf beslissen hoe je wilt werken, hoe je zaken wilt doen, wat je belangrijk vindt, etc. om onafhankelijk te zijn en te blijven.
de OR als gekozen groep medewerkers
Als OR ben je een groep medewerkers die door de andere medewerkers is gekozen om hun belangen en die van de organisatie zo goed mogelijk te behartigen. Als toezichthouder op de besluiten die de directie wil uitvoeren.
Maar dat betekent ook dat je ‘ineens’ als OR-lid totaal andere verantwoordelijkheden hebt dan als ‘gewone’ medewerker. En er wordt van je verlangd dat je op het niveau van de directie en/of het managementteam kunt meedenken over de organisatie en wat nou het beste is voor de organisatie.
Bovendien ben je als groepje medewerkers ook nog ineens bij elkaar ‘gezet’ (door de verkiezingen) en ben je daarmee ‘de’ OR.
ontdekken: wie ben jij als OR?
De wetgever heeft met het maken van de WOR goed in de gaten gehad dat je als OR-leden niet zomaar ineens alles weet of kan. En dat je ook nog eens een willekeurige groep medewerkers bent die niet eerder in die samenstelling heeft samengewerkt of besluiten heeft genomen. Daarom staat in de WOR dat je ‘scholing en vorming‘ kunt krijgen en gebruik kunt maken van ‘externe deskundigen’ om je te helpen.
In de OR is niemand de baas en als groep ben je onafhankelijk. Dat brengt veel verantwoordelijkheden met zich mee, maar je moet ook leren om op elkaar te (kunnen) vertrouwen en hoe je de taken verdeelt en samenwerkt.
elke OR is anders en moet zichzelf uitvinden
Elke organisatie in Nederland met meer dan 50 medewerkers heeft een OR. Er zijn heel veel verschillende soorten organisaties en (dus) ook heel veel verschillende manieren waarop ondernemingsraden hun OR-werk inhoud geven. En dat moet elke OR voor zichzelf beslissen.
Vertrouw je de directie en wil je alleen maar weten wat die doet en daar iets over zeggen? Dat kan, dan ben je een reactieve OR.
Wil je meedenken met de directie voordat die zijn (voorgenomen) besluit uitwerkt en wil je je goed kunnen voorbereiden op wat er komen gaat? Dat kan, dan ben je een proactieve OR.
En dan zijn er tussen reactief en proactief nog vele tussenvormen van het OR-werk mogelijk. Geen van deze zijn ze verkeerd. Als het maar past bij jou in de organisatie(cultuur) en bij je collega.
wat doet een OR-trainer?
Heel simpel uitgelegd: ik zorg er als OR-trainer (liever noem ik mijzelf OR-coach, -facilitator of -adviseur) voor dat jij als OR weet wat je wilt doen en hoe je het wilt doen. Maar vooral dat je als OR weet hoe je samen wilt werken.
Door je kennis te laten nemen van wat je (juridisch) mag en wat je verantwoordelijkheden zijn, leer ik je zelfstandig te zijn. Daarbovenop leer ik je onafhankelijk te denken en leer ik je samen te ontdekken wat jullie als OR-leden als jullie opdracht zien. Met andere woorden: ik leer je en help je bij alle processen en ondersteuning die nodig zijn, zodat jij als OR goed met de inhoud van de onderwerpen aan de slag kunt.
een OR ‘heidag’?
In een bijeenkomst met alle OR-leden (wij noemen dat liever heidagen) wordt samen bepaald wat de doelen van de OR zijn en hoe de OR daar wil komen. En als de OR al even bestaat: hoe staat het met het samenwerken om de doelen te bereiken? Moeten er misschien zaken anders aangepakt of georganiseerd worden, dan gaan we daarmee aan de slag.
Tijdens heidagen kijk je waar je staat, waar je vandaan komt en waar je naartoe gaat. En dan stellen we samen vast of dat nog steeds is wat je samen wilt.
Dit gaat dan (dus) over uitwisselen van meningen, bij elkaar voegen van informatie en kennis, elkaar leren kennen en vertrouwen. Eigenlijk allemaal zaken die je niet goed in digitale bijeenkomsten voor elkaar kunt krijgen.
kennis als middel, samenwerken als doel
Anders gezegd: door op verschillende manieren jou kennis te geven, leer ik je als OR samenwerken in de meest optimale zin. Een manier van werken die past bij jou/jullie, waar je plezier in gaat krijgen omdat je merkt dat je functioneren als OR ertoe doet.
dus altijd maatwerk
Wij, mijn collega’s en ik van het CT²-team, kunnen dit alleen maar doen door maatwerk te leveren. We hebben geen programma’s op de plank staan. Eerst hebben we een gesprek over wat je wensen en behoeften zijn en dan stellen wij een bijeenkomst samen waarbij je leert samen te werken en je doelen te bereiken.
Wat vaak nog ‘OR-training’ wordt genoemd, lijkt daarmee in niets op alle soorten trainingen de je ooit gevolgd hebt. Het is dus ook helemaal geen training.
OR-werk leer je niet zomaar. Soms doe je er jaren over om een echte OR-professional te worden. We helpen je graag. Op een manier die jij wilt en die bij jou past.
PS: het verschil (of de overeenkomst) tussen OR-training en OR-coaching leg ik hier uit.
[…] een OR-training is geen training […]