Het wetsvoorstel voor de vernieuwde Arbowet is van kracht geworden; veranderingen voor de bedrijfsarts, preventiemedewerker, werknemer, werkgever én OR.
De Eerste en Tweede Kamer zijn akkoord en het Koninklijk Besluit tot invoering is in de Staatscourant gepubliceerd. De aanpassingen in de Arbowet zijn daarmee per 1 juli 2017 van kracht.
De nieuwe wet heet officieel ‘Wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met de versterking van de betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening, de preventie in het bedrijf of de inrichting van de werkgever en de randvoorwaarden voor het handelen van de bedrijfsarts en enige andere wijzigingen’.
Dus laten we het maar gewoon ‘vernieuwde Arbowet’ noemen; praat wel zo makkelijk… 😉
wat gaat er veranderen in de vernieuwde Arbowet?
Met name het takenpakket van de bedrijfsarts gaat veranderen… vroeger was de bedrijfsarts iemand die met zijn/haar voeten in de klei van de organisatie stond, maar in de praktijk was het steeds meer iemand op afstand van de organisatie geworden. Door de vernieuwde Arbowet heeft de bedrijfsarts weer meer mogelijkheden om op bezoek te gaan op de daadwerkelijke werkplek en om daar het gesprek te hebben met de medewerker over gezondheid en preventie.
Daarnaast verandert er wat voor de preventiemedewerker, versterkt de wet de rol van de medezeggenschap en krijgen medewerkers extra rechten. Dit kan leiden tot veranderingen voor de invulling van de (branche-)RI&E.
waarom de Arbowet veranderen?
In 2014 was er het SER-advies “Betere zorg voor werkenden” dat gaat over de toekomst van arbeidsgerelateerde zorg: over hoe meer/beter aandacht gegeven kan worden zodat er sprake is van ‘voorkomen’ in plaats van ‘genezen’.
En dat vind je terug in de nieuwe Arbowet: meer zorg voor preventie.
de 12 belangrijkste wijzigingen in de vernieuwde Arbowet
Zo zijn er nieuwe verplichtingen en moeten acties door verschillende mensen en groepen (binnen én buiten de organisatie) worden opgepakt. Hieronder vind je de belangrijkste wijzigingen:
1. medewerkers moeten een gezondheidskundig consultatief gesprek met de bedrijfsarts kunnen hebben (spreekuur):
- ze kunnen hier terecht met vragen over hun gezondheid in relatie tot het werk (dit is naast de reeds bestaande gesprekken bij verzuimbegeleiding)
- de toegang tot de bedrijfsarts voor gezondheidsvragen (in relatie tot het werk) is makkelijk en bekend bij de medewerkers. Er is geen toestemming van de werkgever vereist
- er zijn geen onnodige drempels, door bijvoorbeeld plaats/tijdstippen, voor een gezondheidskundig consultatief gesprek
- de werkgever krijgt geen informatie over het consultatief gesprek, de aanleiding of de uitkomsten op een tot de persoon herleidbaar niveau
2. het contract voldoet minimaal aan het verplichte ‘basiscontract arbodienstverlening’ met daarin onder andere vastgelegd (zie ook de checklist basiscontract):
- bedrijfsarts heeft toegang tot alle werkplekken
- hoe medewerkers toegang hebben tot de bedrijfsarts (lees: spreekuur)
- hoe het overleg tussen bedrijfsarts en preventiemedewerker is geregeld
- hoe het overleg tussen bedrijfsarts en ondernemingsraad is geregeld
- hoe medewerkers gebruik kunnen maken van een second opinion
- hoe de klachtenprocedures werken
- hoe de bedrijfsarts omgaat met zijn meldingsplicht beroepsziekten
- hoe de bedrijfsarts/Arbodienst zijn wettelijke taken kan uitvoeren
3. de bedrijfsarts/Arbodienst moet de gelegenheid hebben om iedere werkplek in de organisatie te bezoeken
4. de bedrijfsarts/Arbodienst moet beschikken over een adequate klachtenregeling
5. de bedrijfsarts/Arbodienst kan een boete krijgen als hij:
- zich niet houdt aan de mogelijkheid van een second opinion
- niet beschikt over een klachtenregeling
- niet adviseert en/of samenwerkt met de preventiemedewerker en de OR
- zijn advies over de RI&E niet doorzendt aan de OR
- de werkgever niet adviseert over preventie
6. de medewerker heeft recht op een second opinion bij een tweede bedrijfsarts bij ziekteverzuimbegeleiding, het PAGO, de aanstellingskeuring en het gezondheidskundig consultatief gesprek
7. alle taken die een werkgever afneemt van een bedrijfsarts/Arbodienst moeten zijn vastgelegd in een contract
8. het contract met de bedrijfsarts/Arbodienst moet voor 1 juli 2018 voldoen aan de vernieuwde Arbowet
9. in het onderdeel ‘Arbozorg en organisatie van de arbeid’ van de RI&E moeten de toelichtingen en stellingen over bedrijfsarts, arbodienst en preventiemedewerker worden aangepast (omdat in de vernieuwde Arbowet de eisen en omschrijvingen voor deze drie veranderd zijn)
10. de preventiemedewerker heeft ook als taak om te adviseren aan en samen te werken met de bedrijfsarts (en de andere Arbodienstverleners)
11. de OR heeft instemming bij de keuze van de preventiemedewerker
12. de OR heeft instemming over de positionering van de preventiemedewerker binnen de organisatie
wat moet de werkgever doen met de vernieuwde Arbowet?
Tot 1 juli 2018 hebben alle organisaties in Nederland de tijd om hun contracten met de bedrijfsarts en/of Arbodienst aan te passen aan de nieuwe wetgeving. En dat is eigenlijk best kort.
Het bestaande contract moet tegen het licht gehouden worden om te kijken of het voldoet aan de nieuwe eisen van de Arbowet. Handig is om eerst de bestaande behoefte aan deskundigheid in de organisatie (veiligheid, duurzame inzetbaarheid, gezondheid, verzuim, etc.) te inventariseren.
toegift voor de OR: privacy, persoonsgegevens en de Arbodienst
Als kers op de taart, los van de veranderingen in de Arbowet, vragen de regels rond de privacy van medewerkers extra aandacht. De overheid vindt het niet nodig dat in het voorgeschreven basiscontract met Arbodiensten verplicht privacynormen worden opgenomen over de uitwisseling en overdracht van medische gegevens.
De regering is van mening dat het veel wenselijker is dat, in plaats van wettelijke regels, de werkgever samen met de ondernemingsraad tot een privacyreglement gaat komen. Dus ook hier een taak voor de ondernemingsraad. Dit speelt bijvoorbeeld ook bij de vormgeving van het spreekuur (hoe zorgt de bedrijfsarts ervoor dat de informatie niet herleidbaar is tot personen?)
conclusie: wat moet de OR met de vernieuwde Arbowet?
instemmingsaanvraag contract Arbodienst
Het contract met de Arbodienst wordt (hoogstwaarschijnlijk) aangepast en zal dus als instemmingsaanvraag bij de OR voorbij moeten komen. Maak gerust ook gebruik van je initiatiefrecht, bijvoorbeeld om een spreekuur vorm te geven.
De overheid heeft een verplicht basiscontract (en een checklist) geïntroduceerd dat als leidraad kan dienen.
instemmingsaanvraag preventiemedewerker
Als er nog geen preventiemedewerker benoemd is (sinds 2015 verplicht!), dan zal er een instemmingsaanvraag moeten komen over de positie van de preventiemedewerker in de organisatie én over de persoon die benoemd gaat worden én over de taken van de preventiemedewerker.
Zodra een nieuwe persoon aangesteld moet worden als preventiemedewerker, dan zul je als OR ook dan een instemmingsaanvraag moeten krijgen.
privacy reglement uitwisseling en overdracht medische gegevens
Bij de arbo-veranderingen in de organisatie moet worden geborgd dat de privacy van medewerkers is beschermd. Samen met de Bestuurder kan je komen tot een vernieuwd privacy reglement over de medische gegevens van de medewerkers. Hierop bestaat een instemmingsrecht op basis van de WOR (27 lid 1 sub k).
Nu ben je op de hoogte en kun je aan de slag! Hulp nodig? We helpen je graag!
[…] […]